หน้าหนังสือทั้งหมด

ลำดับพระพุทธเจ้าและการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์
141
ลำดับพระพุทธเจ้าและการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์
ลำดับ พุทธวงศ์ 18 | พระปุสสพุทธเจ้า 19 | พระวิปัสสีพุทธเจ้า 20 พระสิขีพุทธเจ้า 21 | พระเวสสภูพุทธเจ้า 22 | พระกกุสันธพุทธเจ้า การสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ เป็นกษัตริย์ทรงพระนามว่าวิชิต สละราชสมบัติออก
เนื้อหาเกี่ยวกับลำดับของพระพุทธเจ้า ได้แก่ พระปุสสพุทธเจ้า พระวิปัสสี พระสิขี พระเวสสภู พระกกุสันธ และการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ซึ่งแสดงถึงการบูชาผู้มีคุณธรรมต่าง ๆ โดยพระองค์ได้อัญเชิญถวายหลายสิ่งใ
การสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์
142
การสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์
สรุปใน 24 พุทธวงศ์สุดท้ายแห่งการสร้างบารมีนั้นพระโพธิสัตว์ได้ออกบวชในศาสนาของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า 8 ชาติ เป็นนักบวชนอกพระพุทธศาสนา 6 ชาติ คือ เป็นชฎิลบ้าง เป็นดาบสบ้าง เป็นพญานาคราช 2 ชาติ เป็นราชสีห์
เนื้อหาเกี่ยวกับการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ใน 24 ชาติ ที่ได้ออกบวชในศาสนาของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า รวมถึงการทำทาน การรักษาศีลและการบำเพ็ญบารมีตามหลักของพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะบารมีที่สำคัญ 10 ประการ และคว
บทเรียนจากวิบากกรรมของพระโพธิสัตว์
143
บทเรียนจากวิบากกรรมของพระโพธิสัตว์
หากต้องไปเกิดเป็นเปรตจะไม่เกิดเป็นขุปปิปาสิกเปรตและนิชฌามตัณหักเปรต, หากต้องไปเกิดเป็นอสุรกาย ก็จะไม่เกิดเป็นกาลกัญชิกาสูร, หากทำผิดหนักจนต้องตกนรก ก็จะไม่ไปเกิดในอเวจีนรกและโลกันตนรก ในชาดก 500 กว่าเ
เนื้อหานี้สำรวจถึงวิบากกรรมของพระโพธิสัตว์ที่เกิดขึ้นในอดีตชาติ รวมถึงความผิดพลาดที่พระองค์ได้กระทำและผลกรรมที่ตามมาซึ่งได้แก่การเกิดในสภาพที่ทุกข์ทรมาน เช่น การตกนรก และการเกิดเป็นสัตว์เดียรัจฉาน แม้
ความผิดพลาดและการสร้างบารมีในพระโพธิสัตว์
144
ความผิดพลาดและการสร้างบารมีในพระโพธิสัตว์
จนเที่ยงแท้แน่นอนแล้วว่า จะได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต มีบารมีมากถึงระดับที่สามารถ บรรลุเป็นพระอรหันต์ได้ในครั้งที่ได้รับพุทธพยากรณ์ครั้งแรก แต่ถึงกระนั้นก็ยังมีโอกาสทำผิดศีลผิดธรรม จนต้อ
บทความนี้นำเสนอความเข้าใจเกี่ยวกับการที่พระโพธิสัตว์สามารถทำผิดพลาดเหมือนมนุษย์ทั่วไป แต่ทว่ามีใจที่ปรารถนาจะตรัสรู้และสอนผู้อื่นให้หลุดพ้นจากทุกข์ การมีสติและระมัดระวังจึงสำคัญ นักเรียนควรตระหนักถึงค
ความเข้าใจในพระธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
149
ความเข้าใจในพระธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
แนวคิด 1. พระธรรมคือคำสอนของพระพุทธเจ้านั้นหลั่งออกมาจากพระรัตนตรัยในตัวของพระองค์ ทรงแสดงไว้ เพื่อเป็นแผนที่สำหรับการดำเนินชีวิตของมนุษย์ในสังสารวัฏ 2. พระธรรมคุณมี 6 ประการคือ เป็นธรรมที่พระพุทธองค์
บทความนี้เสนอความเข้าใจในพระธรรมที่พระพุทธเจ้ามอบให้เป็นแผนที่สำหรับการดำเนินชีวิต สอนเกี่ยวกับอริยสัจ 4 ซึ่งประกอบด้วย ทุกข์ เหตุแห่งทุกข์ การดับทุกข์ และทางดับทุกข์ มีหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบ
พระธรรม: คำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
150
พระธรรม: คำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
บทที่ 6 พระธรรม : คำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า 6.1 พระธรรมคืออะไร ในบทที่ 4 นักศึกษาได้เรียนมาแล้วว่า หากกล่าวถึงพระรัตนตรัยภายใน พระธรรมจะหมายถึง ธรรมรัตนะ อันเป็นดวงธรรมที่ทำให้เป็นธรรมกายระดับต่
บทนี้กล่าวถึงพระธรรมและธรรมวินัยซึ่งเป็นคำสั่งสอนจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพื่อช่วยให้ผู้ศรัทธาเข้าใจความจริงและการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องผ่านการเรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจและวินัยที่จำเป็นต่อการประพฤติปฏิบั
ความเป็นมาของพระไตรปิฎกในพระพุทธศาสนา
151
ความเป็นมาของพระไตรปิฎกในพระพุทธศาสนา
ในเมื่อพุทธวจนะมีเพียง 2 ส่วนหรือ 2 ปิฎกดังกล่าว แล้วคำว่าพระไตรปิฎกที่ชาวพุทธรู้จักกันใน ปัจจุบันมาจากไหน หลังพุทธปรินิพพานชาวพุทธได้ถือเอาพระธรรมวินัยเป็นหลักในการดำเนินชีวิตสืบต่อกันเรื่อยมา แต่เนื
พระไตรปิฎกเกิดจากการสืบทอดพระธรรมวินัยหลังพุทธปรินิพพาน โดยการสังคายนาเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยรักษาความถูกต้องของคำสอน ซึ่งได้มีการจัดทำขึ้นหลายครั้ง โดยเฉพาะครั้งที่ 1 ใกล้กรุงราชคฤห์ และครั้งที่ 3 ใน
การถ่ายทอดพระไตรปิฎกและมุขปาฐะ
152
การถ่ายทอดพระไตรปิฎกและมุขปาฐะ
ในสมัยนั้นยังไม่มีการจารึกพระไตรปิฎกเป็นลายลักษณ์อักษร อาศัยความจำเป็นหลัก โดย อาจารย์จะท่องจำแล้วบอกปากเปล่าแก่ศิษย์ผู้จะต้องรับภาระท่องจำกันต่อ ๆ ไป และเมื่อท่องจำได้ก็มา สวดซักซ้อมพร้อมกัน เพื่อตรว
ในสมัยโบราณ พระไตรปิฎกยังไม่มีการจารึกเป็นลายลักษณ์อักษร อาศัยการจดจำและการบอกกล่าว อาจารย์จะท่องจำแล้วเล่าต่อให้ศิษย์ฟัง การศึกษาระบบนี้เรียกว่า มุขปาฐะ การจารึกเริ่มมีขึ้นในสังคายนาครั้งที่ 5 ที่ศรี
พระไตรปิฎกและพระธรรมคุณ
153
พระไตรปิฎกและพระธรรมคุณ
พระไตรปิฎกฉบับอักษรไทยมีขึ้นครั้งแรกในรัชกาลที่ 5 คือในระหว่าง พ.ศ. 2431 – 2436 พระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงให้คัดลอกพระไตรปิฎกอักษรขอมในใบลานออกมาเป็นอักษรไทย แล้วชำระแก้ไขและจัดพิมพ์ขึ
พระไตรปิฎกฉบับอักษรไทยถูกจัดพิมพ์ขึ้นเป็นครั้งแรกในรัชกาลที่ 5 ระหว่าง พ.ศ. 2431 – 2436 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งจัดพิมพ์พระไตรปิฎกเป็นรูปเล่มหนังสือ ต่อมาในรัชกาลที่ 7 ได้มีการพัฒ
การพิจารณาธรรมคุณในพระพุทธศาสนา
154
การพิจารณาธรรมคุณในพระพุทธศาสนา
พิจารณาดูให้ดีจะเห็นว่า ธรรมเหล่านี้ ผู้ใดประพฤติได้จะให้ผลดีไม่เฉพาะแต่ทางธรรม แม้ในทางโลกก็ อำนวยผลดีให้แก่ผู้ปฏิบัติเหมือนกัน 2) อธิบายธรรมคุณบทว่า สนฺทิฏฐิโก สนฺทิฏฐิโก แปลว่า ผู้ได้บรรลุจะพึงเห็น
เนื้อหานี้กล่าวถึงธรรมคุณในพระพุทธศาสนาที่สำคัญ รวมถึงความหมายและความสำคัญของแต่ละธรรมคุณ เช่น สนฺทิฏฐิโก ที่หมายถึงการที่ผู้ปฏิบัติสามารถเห็นได้เองว่าเป็นเรื่องจริง หรือ อกาลิโก ที่แสดงถึงผลของการปฏิ
การรู้แจ้งในธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
155
การรู้แจ้งในธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
คือยิ่งถือปฏิบัติเรื่อยไปไม่ละวางเสีย 6) อธิบายธรรมคุณบทว่า ปจฺจตฺต์ เวทิตพฺโพ วิญญูหิ ปญฺจตฺต์ เวทิตพฺโพ วิญญูหิ แปลว่า อันวิญญูพึงรู้เฉพาะตน คำว่า วิญญูชน คือ ผู้รู้แจ้ง หมายถึง ธรรมของพระองค์นั้นวิ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้อธิบายว่า วิญญูชนจะรู้แจ้งในธรรมได้เฉพาะตนเท่านั้น โดยไม่สามารถให้ผู้อื่นเข้าใจในสิ่งที่ตนไม่เคยสัมผัสได้ เช่น การเปรียบเทียบการรับประทานอาหารหรือผลไม้ จากนั้นได้ตรัสว่า ธรรมที่พ
ทุกข์และอุปาทาน
157
ทุกข์และอุปาทาน
ทุกข์ทั้ง 12 ประการที่กล่าวมานี้สรุปเหลือประการเดียวคือ “อุปาทานขันธ์ 5 เป็นทุกข์” กล่าวคือ มนุษย์และสัตว์ทั้งหลายประกอบด้วยขันธ์ 5 ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณ ขันธ์ทั้ง 5 นี้ ยังมีกิเลสอย
บทความนี้กล่าวถึงทุกข์ทั้ง 12 ประการที่สรุปเป็นอุปาทานขันธ์ 5 ซึ่งหมายถึงการถือมั่นในขันธ์ 5 ว่าเป็นของเรา ทำให้เกิดความทุกข์ หากไม่ถือมั่น จะไม่ทุกข์ เช่น ชีวิตคู่ที่หย่าขาดกันไม่ได้สร้างความทุกข์เพร
การดับตัณหาและนิพพานในพระพุทธศาสนา
159
การดับตัณหาและนิพพานในพระพุทธศาสนา
เรื่อยไป พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “ภูเขาทองคำล้วน มีสีสุกปลั่ง ถึงสองเท่า ก็ยังไม่พอแก่บุคคล คนหนึ่ง” 1 ตัณหาจึงเปรียบเสมือนทะเลเพราะให้เต็มได้ยาก เรามักถูกสอนให้มองด้านดีว่า แก้วน้ำที่มีน้ำอยู่ค
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดับตัณหาผ่านคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบตัณหากับทะเลที่ไม่มีวันเต็ม การเข้าถึงพระนิพพานนั้นถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน และ
สัมมาทิฏฐิและบุญจากการให้ในพระพุทธศาสนา
161
สัมมาทิฏฐิและบุญจากการให้ในพระพุทธศาสนา
ยังเป็นสาสวะ เป็นส่วนแห่งบุญให้ผลแก่ขันธ์อย่างหนึ่ง สัมมาทิฏฐิที่เป็นอริยะ ที่เป็นอนาสวะเป็นโลกุตระ เป็นองค์มรรคอย่างหนึ่ง” คำว่า “สาสวะ” เป็นชื่อของกิเลส (1) โลกิยมรรคคือมรรคฝ่ายโลกิยะ สัมมาทิฏฐิ แปล
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของสัมมาทิฏฐิในพระพุทธศาสนาเป็นองค์มรรคหนึ่ง ซึ่งเกี่ยวข้องกับบุญและขันธ์ การให้ทานที่มีผลในเชิงบวก โดยอธิบายถึง 10 ประการของสัมมาทิฏฐิ เช่น อานิสงส์จากการให้ทาน ได้บุญจากการสงเค
ผลกรรมกับการเกิดในโลกนี้
162
ผลกรรมกับการเกิดในโลกนี้
เกิดในโลกนี้ได้เพราะผลกรรมที่ทำจากโลกอื่นหรืออดีตชาตินั่นเอง และการที่แต่ละคนแตกต่างกันเพราะ กรรมที่ประกอบมาไม่เหมือนกัน -โลกหน้ามี หมายถึง โลกอื่นมีสำหรับคนที่อยู่โลกนี้ หมายความว่า ตายแล้วไม่สูญ โลก
การเกิดในโลกนี้คือผลกรรมจากโลกอื่นที่แตกต่างกัน การที่แต่ละคนไม่เหมือนกันมาจากกรรมที่ทำมา โลกหน้ามีสำหรับรองรับคนที่ตายแล้ว ได้แก่ เทวดา เปรต และสัตว์นรก การปฏิบัติดีต่อบิดามารดามีผลต่อชีวิตและการเลือ
ความเพียรและการเข้าถึงโลกุตรภูมิ
163
ความเพียรและการเข้าถึงโลกุตรภูมิ
-ความเพียร ประคองจิต ตั้งใจมั่น เพื่อทำให้กุศลธรรมที่เกิดขึ้นแล้วเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป สัมมาสติ แปลว่า ระลึกชอบ ได้แก่ สติปัฏฐาน 4 คือ การพิจารณาเห็นกายในกาย มี ความเพียร มีสัมปชัญญะ มีสติ เพื่อกำจัดอภิช
เนื้อหาเกี่ยวกับความเพียรในการทำกุศลธรรม การพิจารณาเห็นในกายเวทนาและจิต รวมถึงความสำคัญของสัมมาสมาธิ ที่เป็นศูนย์กลางขององค์มรรคเพื่อเข้าถึงโลกุตรภูมิ อธิบายอริยสัจในสองระดับ การเรียนรู้และการปฏิบัติ
การเข้าถึงพระรัตนตรัยและอริยสัจ 4
164
การเข้าถึงพระรัตนตรัยและอริยสัจ 4
กล่าวคือ การได้ปฏิบัติมรรคมีองค์แปดด้วยการเจริญสมาธิภาวนาจนเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัว เมื่อเข้าถึง พระรัตนตรัยแล้วจึงเห็นอริยสัจภายในได้ ดังพุทธดำรัสว่า “บุคคลใดถึงพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ว่าเป็นที่พึ
เนื้อหาพูดถึงการปฏิบัติตามมรรคมีองค์แปดที่ช่วยให้เข้าถึงพระรัตนตรัยภายใน เมื่อเข้าถึงแล้วจะเห็นแจ้งอริยสัจ 4 ซึ่งประกอบด้วย ทุกข์ เหตุให้เกิดทุกข์ ความดับทุกข์ และมรรคที่นำไปสู่การสิ้นทุกข์ นอกจากนี้ย
ความสัมพันธ์ของหลักธรรมในพระพุทธศาสนา
166
ความสัมพันธ์ของหลักธรรมในพระพุทธศาสนา
ผ่านมา และจะได้แสดงความสัมพันธ์กันของหลักธรรมต่าง ๆ ให้เห็นอย่างชัดเจน เมื่อนักศึกษาเรียน ธรรมะหมวดใดแล้วก็จะสามารถเชื่อมโยงกับหมวดอื่นได้ จะทำให้ไม่สับสน จะมองเห็นภาพรวมว่าหลักธรรม ต่าง ๆ สัมพันธ์เป็
เนื้อหานี้พูดถึงการแสดงความสัมพันธ์ของหลักธรรมในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็น 6 หมวด คือ ความไม่ประมาท, ละชั่วทำดี, ไตรสิกขา, อนุปุพพิกถา และภาพรวมพระไตรปิฎก เพื่อให้เข้าใจความสัมพันธ์ของหลักธรรมต่าง ๆ
บุญกิริยาวัตถุและไตรสิกขา
169
บุญกิริยาวัตถุและไตรสิกขา
บุญกิริยาวัตถุสามารถจัดเข้าในไตรสิกขาได้ดังนี้ บุญกิริยาวัตถุ ทานมัย 0- สีลมัย ๐ ภาวนามัย -° ไตรสิกขา ศีลสิกขา • จิตสิกขา ปัญญาสิกขา เหตุที่จัดทานอยู่ในปัญญานั้น เพราะว่าในสัมมาทิฏฐิระดับโลกิยะข้อที่ห
บุญกิริยาวัตถุสามารถจัดเข้าในไตรสิกขาได้ผ่านการให้ทาน ศีล และภาวนา ซึ่งมีความเชื่อมโยงกับสัมมาทิฏฐิและสร้างกุศลกรรม นอกจากนี้บารมียังหมายถึงบุญที่มีความเข้มข้นมากขึ้น โดยที่การสร้างบุญกิริยาวัตถุถือเป
การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุและบารมี 10
171
การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุและบารมี 10
เหมือนกับการปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุ ได้แก่ ทาน ศีล ภาวนา และบุญที่ได้จากการปฏิบัติโลกิยมรรคนี้เมื่อ รวมตัวมากเข้าก็จะกลั่นเป็นบารมี หรือเมื่อปฏิบัติโลกิยมรรคโดยเอาชีวิตเป็นเดิมพัน ก็จะได้บุญที่เข้มข้นมา
การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุ เช่น ทาน ศีล ภาวนา ช่วยสร้างบารมี 10 เพื่อเข้าสู่โลกุตรมรรคและบรรลุเป็นพระอรหันต์ การดำเนินชีวิตในการสร้างบารมีต้องใช้เวลานาน โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ต้องสร้างบารมีมากว่า 20 อสงไข